رفراکتومتر یا رفرکتومتر به معنای شکست سنج، نوعی دستگاه آزمایشگاهی است که جهت شناسایی و تشخیص درجه خالص بودن مواد آزمایشگاهی به کار برده می شود. در واقع این دستگاه عملیات رفراکتومتری را با اندازه گیری ضریب شکست مواد (مایعات، جامدات و گازها) انجام می دهد.
عملکرد این دستگاه به گونه ای است که با عبور نور از یک مایع، میزان زاویه شکست نور (میزان تغییر مسیر نور هنگام عبور از مایع) را محاسبه کرده و سپس بعد از مرتبط سازی با شاخص های انکساری (ND)، ضریب شکست مواد و غلظت محلول ها را اندازه گیری می کند.
برای کار با این دستگاه لازم است که ۱ الی ۲ قطره از یک مایعی که ماده حل شده در آن موجود می باشد را برای اندازه گیری در ابتدا بر روی صفحه شیشه ای دستگاه بریزید و سپس پس از بستن درپوش، آن را در مقابل نور (مصنوعی یا طبیعی) قرار دهید. نحوه خواندن رفراکتومتر به این صورت است که با نمایان شدن عدد بر روی دستگاه می توانید با کمک جداول بریکس و یا جداول حرارتی، عدد به دست آمده را تفسیر نمایید.در حال حاضر متخصصان از این دستگاه در مصارف گوناگونی همچون آزمایشگاه ها و مراکز پزشکی جهت تشخیص و اندازه گیری چربی خون، قند خون، میزان اوره، میزان غلظت مایعات، پروتئین خون و تعیین غلظت Urine استفاده می کنند.
همچنین رفرکتومتر ضمن استفاده در مصارف پزشکی در حوزه صنعت، دامپزشکی، داروسازی، فارماکولوژی، صنایع غذایی، صنعت رنگ و… مورد استفاده قرار می گیرد.
